Sos libros de Nadale e de sas Festas
Mèrcuris 13, giòbia 14 e chenàbura 15 de nadale sas operadoras de s'Ufìtziu Limba Sarda de s'Unione Pianalza paris cun sos sìndigos de su territòriu ant dadu a sos pitzinnos de iscola unos cantos libros in sardu pro lis fàghere sos augùrios de Nadale.
Sos libros distribuidos sunt duos: Nadale in allegria (a sas iscolas de s'infàntzia, a sos asilos e a sa classe 1° elementare) e Festas - A onni istajone sa festa sua (a sos pitzinnos de 2°, 3°, 4° e 5° elementare).
Custos libros sunt nàschidos dae un'esigèntzia essida a campu faeddende cun sos mastros, chi bortas meda ant pedidu a s'ULS materiale didàticu in sardu tenende dificultade a nd'agatare. S'ULS at pensadu, duncas, de l'aprontare inventende.lu a nou o adatende e bortende in sardu materiales agatados in Internet, pro fàghere unu servìtziu nàschidu dae un'esigèntzia chi esistit dae annos meda.
In sos duos libros b'est totu su chi podet bisongiare a unu mastru pro faeddare de su Nadale e de sas festas nòdidas de s'annu. B'at ischedas de colorare e de cumpletare, poesias, contos e teatrinos pro chi sos pitzinnos imparent a impreare su sardu cun praghere e ispàssiu.
A dolu mannu, essende pagas sas còpias, sos mastros non nd'ant retzidu e pro custa resone publicamus sos files in PDF, pro chi chie cheret los potzat iscarrigare e impreare.
Si torrat gràtzias a su dirigente e a totu sos mastros pro sa disponibilidade manna, in s'isetu de pòdere collaborare finas in àteras ocasiones.
Nadale in allegria
Festas - A onni istajone sa festa sua
“Narat su ditzu” – Ischedas pro imparare carchi ditzu a sos pitzinnos
Sos ditzos sunt espressione de sas comunidades chi los ant creados; narant veridades universales e dant cussìgios sàbios, movende dae sa vida de onni die de una sotziedade chi oe no esistit prus.
Sunt imbàtidos a nois mustrende sa “fotografia” de sa vida de sos tempos colados e mantenende paràulas antigas chi oe non si narant prus ma chi abarrant in su ditzu in formas “cristallizadas”, comente fòssiles.
Nos paret importante chi sa gioventude no los ismèntighet e amus pensadu de fàghere una sèrie de ischedas pro imparare a sos pitzinnos de oe sa sapièntzia de eris.
Publicamus in fatu unu libreddu chi cuntenet una vintina de ditzos antigos, in una sèrie de ischedas in ue sos pitzinnos si podent ispassiare gioghende cun sas paràulas e cun sas frases.
30 e 31 de ghennàrgiu – Sas dies imprestadas
A sas
ùrtimas dies de ghennàrgiu (sas chi in italianu si narant "Giorni della
merla") sos pastores sardos lis naraiant "Dies imprestadas" e
naraiant unu contu pro ispiegare pro ite a su sòlitu sunt duas dies fritas
meda. Su contu faeddat de unu pastoreddu barrosu meda, chi at chèrridu pònnere
marrania cun su mese de ghennàrgiu, chi a cussu tempus fiat de 29 dies e non de
31.
Ma intre
s'òmine e su tempus la binchet semper su tempus, e Ghennàrgiu at agatadu sa manera
de la fàghere pagare a su pastoreddu.
Pro sos
mastros chi tenent praghere de imparare a sos pitzinnos, paris cun su contu
italianu de sa mèrula, finas su contu traditzionale nostru amus aprontadu
un'ischeda in ue b'at finas figuras de colorare.
S'ischeda
si podet iscarrigare incarchende inoghe.
Idea-regalu pro Nadale: su libreddu “Is Mariposas” de Giuanna Dessì
Chie pro Nadale cheret fàghere unu regalu originale e ùtile a unu pitzinnu minore podet seberare tantas cosas, dae sos giogos a sa roba de bestire a sos durches. Ma si li cheret fàghere unu donu chi agiuet finas sa crèschida sua li podet regalare unu libru, màssimu si su libru aunint sa gràfica galana a s’insignamentu. “Is Mariposas” est unu de custos.
Primu volùmene de una collana chi si narat “Is Babballotis”, chi cheret agiuare a sos pitzinnos a esplorare s’ambiente naturale, faeddat de sas mariposas cun una gràfica galana, mustrende a pitzinnos dae sos 4 a sos 10 annos sa bellesa de su mundu de sos animales. Est naturale chi a sos prus piticos bi lis at a lèghere su babbu o sa mama, ma pro sos prus mannitos at a èssere un’ispàssiu a abbaidare custu bellu libreddu leghende a sa sola.
Su libru naschet dae sa fantasia de Giuanna Dessì (pedagogistra e mastra de sardu) e dae s’intuitzione de Edizioni Archivi del Sud.
Giuanna Dessì dae paritzos annos est aunende sa passione sua pro s’arte a su disìgiu de dare un’agiudu a chie cheret imparare su sardu a sos pitzinnos. Cun custa idea at progetadu materiales didàticos chi tratant argumentos diferentes (flora e fàuna, alimentos, fainas de onni die, etc.) e los at postos a disponimentu in su situ suo Sardu Pintau.
chi impreat su mètodu de aprendimentu “deretu” nàschidu a primos de su 1900: onni immàgine est cullegada in manera dereta cun sa limba de arrivu, sena bortaduras in sa limba dominante.
Su libreddu costat 4 èuros e si podet prenotare iscriende a archividelsud@gmail.com o telefonende a su nùmeru WhatsApp e Telegram 0039-3770995520.
Cartones animados in sardu pro sos prus piticos
In custos ùrtimos annos at essidu unos cantos cartones animados in sardu pro sos prus piticos.
Su primu est istadu su de sa Pimpa, su catzeddu pintirinadu imbentadu in su 1975 dae Altan, publicadu in antis in su “Corriere dei Piccoli” e a pustis produida comente cartone animadu.
A pustis de sa Pimpa, est tocadu a sos “Mini Cuccioli”, una sèrie televisiva chi agradat meda a sos prus piticos (2-4 annos): sos protagonistas sunt sos animaleddos de sa sèrie “Cuccioli” però prus giòvanos de carchi annu, chi parant fronte a sas matessi emotziones e isfidas chi bivent sos pitzinnos in sa vida issoro (cuntentesa e tristura, timòria, amigàntzia, gelosia, etc).
Pro fàghere connòschere a sos pitzinnos sos artistas prus mannos de su mundu acò su cartone animadu “L’arte con Matì e Dadà”, unu programma in ue si proponent a sos pitzinnos monografias curtzas de sos artistas prus famados pro more de biàgios in su tempus fatos cun sa chintòrgia màgica de Dadà.
S’oferta de materiales in sardu pro sos pitzinnos, duncas, est creschende. De su restu, sos pitzinnos sunt sos chi diant pòdere tènnere prus profetu dae s’imparu de sa limba sarda, comente ant mustradu sos istùdios de linguìstica acuisitzionale fatos in Edimburgo dae sa professoressa Sorace, istùdios chi narant comente sos pitzinnos bilìngues siant prus abbistos, prus abertos a su mundu e andent mègius in iscola.
Isperamus duncas chi b’apat àteros cartones animados e àteru materiale didàticu in sardu a disponimentu de totu sos genitores e mastros chi cherent imparare sa limba sarda a sos prus piticos.
Abbàida su servìtziu de su TG3
Abbàida su servìtziu de Videolina
Abbàida su servìtziu de Rai Settegiorni
Sas cantzones in sardu de Babbai Casu pro sa novena de Nadale
Semus ancora in su mese de santandria, ma mancat pagu a comintzare su tempus màgicu de su Nadale, cun totu sas traditziones, sos ritos e sa bellesa sua.
Carchi mastra nos at pedidu cantzoneddas de Nadale de imparare a sos pitzinnos e nos est bènnidu a conca chi a las tènnere podet èssere ùtile finas a àteros mastros. Aìamus publicadu carchi cosa in sos annos colados (https://insarduestprusbellu2.blogspot.com/2013/11/teatrinos-de-nadale-pro-pitzinnos_22.html), ma como in particulare cherimus faeddare de sos càntigos pro sa novena de Nadale iscritos dae sos preìderos Pedru Casu e Austinu Sanna in su 1927.
Pedru Casu, connotu comente “Babbai Casu” est istadu pàrracu de Berchidda dae su 1912 finas a sa morte, in su 1954; Austinu Sanna, de Otieri, est istadu vitze pàrracu cun issu finas a su 1930.
Sas cantzones, iscritas dae Babbai Casu e musicadas dae Austinu Sanna, dant messàgios de paghe e de isperàntzia. Ant permìtidu a sa gente de cussu tempus, chi pro su prus non fiat iscolarizada, de s’acurtziare a sos temas de sa fide cristiana in manera fàtzile, cun melodias ispiradas a melodias sardas chi esistiant giai, prus pagu solennes e “severas” de cussas de sa traditzione latina e italiana.
Pro custa resone sa gente las at apretziadas dae sùbitu, e si sunt tramandadas dae una generatzione a s’àtera finas pro more de s’interpretatzione chi nd’ant fatu artistas locales e de fama internatzionale. Finas Paolo Fresu in su 2014 at inseridu sas melodias de “In sa notte profunda, Notte de chelu e Naschid’est” in s’album suo “Jazzie Christmas”
Sas cantzones pro sa novena de Nadale fiant 9, una pro onni die. Nde publicamus calicuna, paris cun sos link a sos testos e a sos vìdeos pro chie las cheret imparare.
Aculzu a Betlemme (testu)
Aculzu a Betlemme (vìdeo)
Andemus a sa grutta (testu)
Andemus a sa grutta (vìdeo)
Cand'est nadu Gesùs (testu)
Cand'est nadu Gesùs (vìdeo)
Duos isposos (testu)
Duos isposos (vìdeo)
In sa notte profunda (testu)
In sa notte profunda (vìdeo)
Naschid'est (testu)
Naschid'est (vìdeo)
Notte de chelu (testu)
Notte de chelu (vìdeo)
Chie nde cheret ischire de prus, si podet cullegare a su situ https://www.bibliotechelinas.it/2020/11/26/cantendi-paschixedda-canti-natalizi-della-tradizione-religiosa-sarda/, in ue b’at finas una bella bibliografia e sos link a àteros artìculos de profundamentu.
"Nadale in allegria" - Materiale didàticu de Nadale (pdf de iscarrigare)
A s'agabbu de su traballu de ocannu, s'isportellu linguìsticu de Pianalza-Montiferru at chèrfidu aprontare unu libreddu chi faeddat de su Nadale, pro lu pònnere a disponimentu de totu cussos mastros chi cherent faeddare de su Nadale a sos pitzinnos e lu cherent fàghere in sardu.
Pro chistiones de disponibilidade econòmmica non nd'amus pòdidu dare còpia a onni pitzinnu comente cun sos àteros libreddos, ma onni Comune aderente a su progetu nd'at retzidu còpia pro la dare a sa biblioteca (o ludoteca / tzentru de agregatzione).
Lu publicamus finas inoghe gasi chie cheret si lu podet iscarrigare e l'impreare in classe.
Bonu traballu a totus!
Gianfranca e Maria Giovanna
Eleonora de Arborea ispiegada a sos pitzinnos de 4° e 5° elementare
S'istòria de Lionora e de sa Carta de Logu ispiegada a pitzinnos de 4° e 5° elementare e a giovaneddos de s'iscola mèdia.
Ispiegadu in manera crara, adata a totus, custu libreddu est s'ùrtima òpera de su grupu "Storia sarda nella scuola italiana", una rete de autores, mastros, linguistas chi aprontant materiales pro ispiegare s'istòria sarda a sos pitzinnos bidu chi in sos libros de iscola si bi nde faeddat belle nudda.
S'istòria est contada a tenore de s'edade de chie est destinada e andat paris cun sa periodizatzione imposta dae sos programmas ministeriales.
Sos libros sunt in formadu Pdf e si podent iscarrigare (sena pagare nudda) dae su situ www.lastoriasarda.com.
Pro iscarrigare su libreddu chi faeddat de Lionora podides incarcare inoghe.
In su situ sunt disponìbiles sos testos chi sighint:
Cun custu libru chi faeddat de Lionora si agiunghet un'àteru matoneddu a sa connoschèntzia de s'istòria e de sas orìgines nostras.
Ischedas didàticas pro sa Festa de sa Mama
Ocannu sa Festa de sa Mama resurtat domìniga 8 de martzu. Ista chida sos mastros ant a aprontare sas ischedas e sos traballigheddos pro chi sos pitzinnos potzant festare in manera dèchida sas mamas issoro e amus pensadu de lis dare carchi trastu de traballu pro chi, si cherent, lu potzant fàghere finas in sardu.
Una parte de custas ischedas sunt iscarrigadas dae sa pàgina https://pianetabambini.it/ chi cuntenet ischedas didàticas de tantas genias. Nois las amus bortadas in sardu, las podides iscarrigare dae sos link chi sunt in fundu.
Unu libreddu in sardu pro ammentare sas fèminas sardas de sièntzia
Chenàbura 11 de freàrgiu est sa
Die internatzionale de sas fèminas e pitzocas in sa Sièntzia. L'at istabilidu s'Assemblea generale de sas Natziones Aunidas in su 2015, pro pònnere in evidèntzia comente, a livellu mundiale, b'apat ancora diferèntzias de gènere in totu sas disciplinas iscientìficas, tecnològicas, ingegnerìsticas e matemàticas.
Pro custa resone, ocannu sos giòvanos de s'Assemblea Natzionale Sarda (ANS) at pensadu de ammentare unas cantas fèminas sardas de sièntzia, pro lis dare boghe a manera chi sos pitzinnos sardos las potzant tènnere comente figuras de riferimentu chi agiuent sa partetzipatzione de sas pitzinnas a sa sièntzia.
Su libreddu, bilìngue, presentat sas figuras de bator fèminas sardas chi si sunt distintas in disciplinas iscientìficas: Adelasia Cocco (sa prima fèmina "medico condotto" in Itàlia), Eva Mameli (prima botànica de Itàlia), Fulvia Riccardino (prima ingeniera sarda) e Nereide Rudas (prima fèmina chi at otentu sa càtedra ordinària de antropologia criminale e psichiatria).
Aunidas a su libreddu b'at ischedas de sìntesi chi sos pitzinnos podent colorare.
Pro sos mastros est risursa bella a beru, chi podent impreare siat pro s'11 de freàrgiu siat pro s'8 de martzu, Festa de sa fèmina.
Pro iscarrigare su libreddu podides incarcare in custu link. Sas ischedas de colorare las iscarrigades dae inoghe.
"Nara cìxiri!" - Materiales pro sa Die de sa Sardigna
Dae inoghe a carchi die amus a festare sa Die de sa Sardigna, festa istituida dae sa Regione sarda in su 1993 pro ammentare sa "Die de s'aciapa", cussa die de su 1794 cando sos sardos nch'ant bogadu a sonu de corru sos piemontesos dae s'ìsula, istracos de sas ingiustìtzias e de sas prepotèntzias issoro.
Pro sos mastros chi cherent faeddare de custa die importante pro s'istòria nostra, publicamus carchi materiale de iscarrigare o visionare in Rete.
Su primu est su libreddu "Sa Die de sa Sardigna" aprontadu in su 2016 dae su grupu de traballu "Storia sarda nella scuola italiana". Su pdf, iscritu in italianu in manera fàtzile e crara, si podet iscarrigare dae custu link.
Si cherides mustrare carchì vìdeo, bos nde cussigiamus una pariga, siat in sardu siat in italianu.
Sos vìdeos in sardu sunt aprontados dae sos giòvanos de ANS - Assemblea Natzionale Sarda: in su primu, sa mastra Isabella Tore ispiegat sos acadimentos de sa die (abbàida inoghe); in su segundu, sa paràula de òrdine "Nara cìxiri!" ('Pronunzia la parola cece!'), chi fiat impreada dae sos rebelles pro distìnghere sos sardos dae sos piemontesos chi non fiant bonos a pronuntziare sa "scèscia" (x), benit impreada comente metàfora de libertade (abbàida inoghe).
In italianu agatades una bella sìntesi de sos acadimentos in su vìdeo chi agatades incarchende inoghe. Li faghent de acumpangiamentu sas paràulas de "Su patriotu sardu a sos feudatàrios", cantzone iscrita in cussos annos dae Frantziscu Innàtziu Mannu.
Su cummentu a sos avenimentos l'agatades in sa de 6 puntadas de sa trasmissione "40° parallelo", in ue s'istòricu Luciano Carta afrontat s'argumentu cun su giornalista Giacomo Serreli.
A chie si cheret agiuare cun ischedas fàtziles, publicamus cussas aprontadas dae Màriu A. Sanna pro sos pitzinnos de iscola (podides iscarrigare su pdf incarchende in custu link).
Si podet finas visionare s'anteprima de unu film de animatzione intituladu 28 abrile 1794: sa die de sa Sardigna, realizadu dae sas editziones Condaghes cun sa regia de Bruno Olivieri, incarchende inoghe.
Pro connòschere mègius s'argumentu, podides lèghere s'artìculu "Nara cìxiri - Sa die de s'aciapa" iscritu dae Manuela Ennas.
In ùrtimu, pro sos amantiosos de sa poesia, ponimus su cullegamentu a sa cantzone "Festa" iscrita dae Jorgi Rusta, chi preguntat a sos sardos ite tenent de festare su 28 de abrile, bida sa situatzione de dificultade manna chi sa Sardigna est bivende dae tempus meda. Sos concruos de Rusta sunt "che a cuss'aprile est ora de si pesare / ca peus de tanno semus cumbinatos".
Bona festa a totus!
Libru de letura in sardu pro sa 3° elementare
Traballende tantos annos cun sas iscolas, amus bidu bortas meda chi faltant sos libros didàticos in sardu. In custos annos nd'amus publicadu paritzos "interativos" pro chi sos pitzinnos esserent iscritu, contadu e coloradu in sardu, ma no aìamus fatu mai unu testu de letura "beru".
Custu chi publicamus oe est una seletzione de leturas pro sa 3° elementare, adata a su percursu iscolàsticu de pitzinnos chi sunt imparende a lèghere. Est sa bortadura de unos cantos contos leados dae su libru "Letture per la classe 3°" (Milano, Casa Editrice Testi Elementari, 1972) a cura de Aldo Visalberghi chi est istadu unu pedagogista connotu, professore de pedagogia in s'universidade de Roma.
Sa bortadura in sardu l'at fata Gianfranca Piras, operadora de s'Ufìtziu Limba Sarda de Pianalza e Montiferru otzidentale.
Chie cheret iscarrigare su pdf podet incarcare in custu link.
"Impara e gioga cun su sardu": ischedas didàticas de s'ULS de Arta Ogiastra
Navighende in sa Retza nos sunt giogadas in manos custas ischedas bellas aprontadas dae Sara, Ivan e Luca de s'isportellu linguìsticu subra comunale "Arta Ogiastra".
Sunt 10 ischedas didàticas belligheddas meda, chi tratant de argumentos vàrios (grammàtica de sa limba sarda, matemàtica, sièntzia...).
Sas ischedas apartenent a su progetu "Impara e gioga cun su sardu", chi previdiat finas laboratòrios de fàghere in iscolas e bibliotecas, chi non si podent fàghere pro neghe de sa restritziones anti Covid-19.
Chie cheret visionare o iscarrigare sas ischedas podet intrare in custu link:
https://www.ufitzioslinguisticosogiastra.it/2020/11/13/laboratoriu-pro-is-pipios-de-siscola-primaria-impara-e-gioga-cun-su-sardu/.
Libreddos didàticos noos pro pitzinnos minores
S'Ufìtziu Limba Sarda at cunsignadu a sos Comunes e a sas iscolas sos libreddos aprontados cun su dinari de sa lege 482/1999 (art. 9 e 15) e de sa lege regionale 6/2012 (art. 2, comma 13) pro s'annualidade 2018.
Ocannu sos libreddos sunt tres, pensados pro edades diferentes: sos prus piticos podent colorare s'album "Ite colore est?"; pro sas primas tres classes elementares b'at unu cartolàriu de colorare rispetende sos inditos numèricos; pro sa 4° e sa 5° elementare b'at unu manualeddu chi aunit sa matemàtica a s'arte de sos colores. Paris cun sos libros sos pitzinnos retzint finas un'iscàtuleddu de pastellos a chera.
Ocannu sos libreddos los ant retzidos finas sos òspites de sas residèntzias pro betzos e malàidos, pro s'ispassiare in custos meses de inserru causadu dae su Covid-19.
Sos libreddos, aprontados dae sas operadoras Gianfranca Piras e Maria Giovanna Serchisu, sunt curados dae s'assòtziu culturale L'Altra Cultura de Aristanis. Sa gràfica est de Badabò de Enrica Fara.
Chie tenet praghere los bìere in versione "sfogliabile" si podet cullegare a sos link chi sighint, e cherende si podet finas iscarrigare su pdf:
Abbàida Ite colore est? (iscàrriga·lu dae inoghe)
Abbàida Sa matemàtica pintada (iscàrriga·lu dae inoghe)
Abbàida Coloramus cun sos nùmeros (iscàrriga·lu dae inoghe)
"Su presèpiu meu" - Ischedas de colorare
Custu Nadale 2020 at a èssere unu Nadale diversu dae sos chi amus bìvidu finas a como. Sas normas anti-Covid nos imponent de limitare sos cuntatos cun sa gente, ma sa magia de su Nadale la podimus creare in tantas maneras.
Oe bos proponimus unu presèpiu personalizadu in sardu: est una sèrie de ischedas de cumpletare, colorare, incollare in cartone e retalliare. Chie cheret podet impiticare sas figuras cun un'istampante a manera de fàghere istare totu su presèpiu in un'iscàtulu de iscarpas.
Si nde tenides praghere las podides iscarrigare e impreare siat cun sos pitzinnos siat cun sos betzos, chi sunt amantiosos meda de custos passatempos.
Essende chi su nùmene in sardu de carchi personàgiu podet èssere pagu connotu, bos los iscrimus ischeda pro ischeda: Nostra Signora; su Pitzinnu; santu Giusepe ; s'àinu; su boe; pastore 1; pastore 2; berbeghe; berbeghes; ànghelu 1; ànghelu 2; sos Tres Res; s'isteddu cun sa coa; sa capanna; su cammellu.
Sas ischedas in versione pdf las podides iscarrigare dae su situ Internet de su Comune capu filera de su progetu.
Si a pustis cherides iscarrigare teatrinos e cantzones de Nadale in sardu bos podides cullegare a su blog "In sardu est prus bellu".
Ispassiade·bos isetende sa festa prus màgica de s'annu!
"Sos contos de Maddy": dae Thiniscole tres libros in sardu pro pitzinnos
Dae Thiniscole a totu su mundu: si podet nàrrere gasi leghende sos contos de Maria Maddalena Sposito, iscritos pro pitzinnos minores e bortados in inglesu, frantzesu, tedescu, ispanniolu e finas in sardu.
Maria Maddalena Sposito, cummertzialista, professora, pintora, fotògrafa, poeta e como finas iscritora, s'amore pro sos contos l'at imparadu dae sa mama Regina.
Sa bortadura in sardu l'at curada Angelo Canu, operadore de isportellu linguìsticu e tradutore, impignadu dae annos meda in s'imparu de sa limba sarda a sos pitzinnos minores. Podet èssere ùtile meda a totu sos mastros chi sunt interessados a trasmìtere sa connoschèntzia de su sardu a sos alunnos issoro.
Finas a como sos contos publicados sunt tres ("Su cocorrone e sa babbajola", "Sos grillos e sas chìgulas", "Sa mariposa e sa sennoredda") pintados cun acuarellos e adatos a pitzinnos finas a sos 7 annos.
Chie tenet praghere de los ordinare podet incarcare in sos link postos in fatu:
"Su cocorrone e sa babbajola" (s'importàntzia de su perdonu e de si rispetare pari-pari);
"Sos grillos e sas chìgulas" (su dinari non faghet su gosu e tocat a pensare ognunu cun sa conca sua);
"Sa mariposa e sa sennoredda" (valore de s' amigàntzia e importàntzia de non si pèrdere de ànimu in sas dificultades).
Contamus in allegria
Acò àteras tres ischedas de matemàtica pro chi sos pitzinnos de iscola imparent e s'ispidientent a su matessi tempus. Fintzas sas cosas chi praghent prus pagu a bortas si podent imparare cun fatzilidade si bi ponimus entusiasmu e fantasia!
Bonu traballu e bonu ispidientu a totus!
Coloramus sa matemàtica
Sighimus
cun sa publicatzione de àteras ischedas pro chircare de rèndere sa
matemàtica pragherosa a sos pitzinnos. Una manera pro fàghere acurtziare
sos prus piticos a una matèria chi, a bortas, podet èssere dificultosa.
Bonu traballu e bonu ispidientu a totus!
Ischedas de matemàtica in sardu
Amus aprontadu unas cantas ischedas pro chircare de rèndere sa
matemàtica pragherosa a sos pitzinnos. Unu modu diversu pro bi lis
fàghere cumprèndere e apretziare.
Si cherides abbaidare sas ischedas (o si las cherides iscarrigare) devides intrare in sa pàgina in sardu de su situ istitutzionale de su Comune capu-filera de su progetu.
Bonu traballu e bonu ispidientu a totus!
Cuguddeddu Ruju
Lèghere
e iscurtare contos est importante pro sos pitzinnos ca los agiuat a
imparare e a cumprèndere cosas meda chi serbint a isvilupare sas
cumpetèntzias chi los agiuant a diventare mannos. Amus pensadu de
propònnere su contu de Cuguddeddu Ruju, chi est unu clàssicu chi agradat
a totu sos pitzinnos, allegradu cun figuras coloradas pensende a sos
prus piticos chi ancora no ischint lèghere. Bona letura e bonu ispàssiu a
minores e mannos.
Si cherides abbaidare o iscarrigare su Pdf devides intrare in sa pàgina in sardu de su situ istitutzionale de su Comune capu-filera de su progetu.
Sos meses de s'annu
Pitzinnos, a los ischides sos nùmenes de sos meses in sardu?
Provamus
a los imparare cun custa poesia fàtzile e ispiritosa. E si seis bravos
los ais a imparare fintzas a àteros pitzinnos chi ancora no los ischint.
Provade!
Su contu de sa bidda de Sulù
Narant chi Iscanu unu tempus fiat divisa
in tantas fratziones (Donnigheddu, Turre de Màniga, Sulù e Santa
Vitòria), chi sunt isparidas forsis pro pestilèntzias o forsis pro
àteros motivos.
Sa gente at tentu
semper sa curiosidade de connòschere ite b'aiat capitadu, e at nàschidu
legendas meda in contu de cussos acadimentos.
Oe
nde publicamus una chi faeddat de unu giovaneddu de Sulù chi, andende a
catza, at agatadu sa intrada a su palatzu de sas fadas. Cando però
nd'est torradu a essire, sa bidda sua fiat isparida.
Su vìdeu lu podides abbaidare
inoghe.
In
Rete nd'agatades àteras versiones puru, comente sa chi at contadu
Antoni Flore in sa "Festa de Tota 'Idda" de su 2008 (abbàida su
vìdeu).
Sas vocales in poesia
Provamus a imparare sas vocales in
allegria! Lu faghimus cun una cantzonedda animada chi totu sos
pitzinnos, fintzas sos prus piticos de s'iscola de s'infàntzia, podent
aprèndere cun fatzilidade.
Sos colores in poesia
Amus iscumproadu dae tempus meda chi a
sos pitzinnos lis praghent sas cosas animadas e allegras, comente est
giustu chi siat. Tando, pro imparare sos nùmenes de sos colores in sardu
amus fatu una cantzone e posta in Power Point.
Si la cherides abbaidare (o iscarrigare) devides intrare in sa
pàgina in sardu de su situ istitutzionale de su Comune capu-filera de su progetu.
Pitzinnos istimados, ispassiade
·bos!
Imparare sos nùmeros in rima
Una manera curiosa pro imparare sos nùmeros a sos pitzinnos piticos
podet èssere cussa de bi lis presentare comente cantzoneddas curtzas, in
rima e fàtziles de imparare, inseridas in ischedas coloradas (una pro
ogni nùmeru, dae su 0 a su 9).
"Sa paristòria de sas tzìpulas"
Cando unu gatu cun unu tzilipirche si
ponent a fàghere tzìpulas nde podet essire a pìgiu carchi dannu. Est su
chi càpitat in sa paristòria animada chi publicamus oe, leada dae su
libreddu "
Paristòrias"
chi s'Ufìtziu Limba Sarda at publicadu in su 2018 pro lu dare a sos
pitzinnos de iscola materna e elementare de sas biddas chi ant aderidu a
su progetu.
Su vìdeu lu podides abbaidare culleghende
·bos a
custu link.
Su libreddu "Paristòrias" in formadu pdf lu podides iscarrigare dae
inoghe.
Nugoroland - Sos contos Disney in nugoresu
Sa
cosa bona de custa pandemia est istada chi nd'at bogadu a campu sa
fantasia de sa gente cun initziativas virtuales de onni genia. Est
istadu gasi chi una mama nugoresa, Francesca Piras, at pensadu de
"doppiare" in nugoresu sos contos clàssicos de sa produtzione Disney.
Cun
s'agiudu de Salvatore "Bobore" Piredda e Antonello Ganadu (chi ant fatu
sa bortadura in sardu e ant dadu boghe a sos contos), Francesca at
creadu sa pàgina Nugoroland chi onni domìniga pùblicat unu contu
diversu. Finas a como sunt essidos
Pinocchio, Sos tres porcheddeddos,
Cappuccetto Rosso e
Cenerentola.
Chie tenet s'account Facebook podet abbaidare sos cartones animados iscriende
·si a sa pàgina Facebook de
Nugoroland, chi onni domìniga ponet unu contu a nou.
Pimpirincinu, su pitzinnu chi aiat bìnchidu s'Orcu
In custu biàgiu de ammentare sas paristòrias antigas pro chi non si nde perdat memòria, oe contamus sa
paristòria de Pimpirincinu,
chi sas giajas naraiant a sos pitzinnos pro lis mustrare chi un'Orcu,
mancari mannu e malu, no la binchet si unu pitzinnu est sàbiu e abbistu.
De
custa paristòria si nd'agatat versiones meda, ca ogni bonu narradore la
"frorigiaiat" a tenore de sa fantasia sua, comente narat Vinuccia
Marras in "
Isculta... ti naro unu contu" (Grafiche Editoriali Solinas, Nùgoro, 2003).
In
su libru "Paristòrias" publicadu dae s'Ufìtziu Limba Sarda amus postu
una versione nàschida dae su cunfrontu intre su contu chi connoschìamus nois e su chi nos at postu a disponimentu
Nanni Delogu (chi dae tantos annos istùdiat sa cultura e sas traditziones iscanesas).
In Rete amus agatadu sa rapresentatzione de custu contu fata pro una
Festa de Tota 'Idda in Iscanu in su 2008 (
abbàida su vìdeu).
"Mandronedda" - Una paristòria animada
Sa
traditzione orale sarda tenet unu muntone de contos e de paristòrias
chi in antigu serbiant a fàghere ispassiare sos pitzinnos.
Como
chi sos contos los narat sa televisione, de totu custa richesa si
nd'est perdende memòria e pro custa resone s'Ufìtziu Limba Sarda giai in
su 2018 aiat pensadu de acòllere sos ammentos de sos betzos in unu
libreddu intituladu "
Paristòrias" chi amus dadu a totu sos pitzinnos de iscola materna e elementare de sas biddas chi ant aderidu a su progetu.
In
custu tempus chi sos pitzinnos sunt inserrados pro neghe de su
coronavirus, amus pensadu chi forsis a sos genitores lis podet fàghere
praghere de tènnere sas paristòrias finas in versione animada.
Oe publicamus sa prima, chi faeddat de una pudda mandrona chi non cheriat criare.
Isperamus chi bos agradet.
Su vìdeu lu podides abbaidare culleghende
·bos a
custu link.
Su libreddu "Paristòrias" in formadu pdf lu podides iscarrigare dae
inoghe.
"Suta de su matessi chelu - Unu contu de Stefania Spanedda pro agiuare a sos pitzinnos a non tìmere sa pandemia
Cales sunt sos sentimentos de sos pitzinnos in custu tempus de
emergèntzia coronavirus? Comente los podimus agiuare a cumprèndere su
chi est capitende e a non tìmere?
Custas preguntas si las at fatas Stefania Spanedda, una mastra de iscola
elementare originària de Bosa chi at pensadu de iscrìere unu contu pro
dare a sos prus piticos unu messàgiu de isperàntzia. Cun custu disìgiu
est nàschidu su contu Sotto lo stesso cielo. Storia di 清 di Qīng e 月 Yuè,
chi faeddat de Qīng, una pitzinna tzinesa chi cando comintzat sa
pandemia si devet separare dae sa mama chi est dotora. Gràtzias a sas
paràulas sàbias de sa giaja, sa pitzinna cumprendet chi sa gente podet
abarrare aunida cun su coro mancari nche siat a tesu, ca a bortas bastat
de abbaidare sa luna in su matessi momentu.
Su contu, pro more de sas illustratziones de Massimiliano Feroldi e de
su montàgiu de Valentina Giorgio, s'est trasformadu in unu vìdeu cartoon
chi in sa versione italiana tenet sa boghe de Rita Bittolo.
Cun s'agiudu de tantos voluntàrios e de sos assòtzios ANGI (Associazione
Nazionale Giovani Italo-Cinesi), Alma Teatro e "Antonio Gramsci" de
Torino, su contu at tentu sa tradutzione in 12 limbas.
Pro voluntade de s'autora e de s'assessoradu a s'Istrutzione Pùblica de
su Comune de Bosa, su vìdeu est istadu fatu finas in sardu: sa
tradutzione l'at curada s'Ufìtziu Limba Sarda de Bosa, sa colunna sonora
l'at iscrita su jazzista nugoresu Bainzu Mùrgia e sa boghe chi
narat su contu est de Cristina Maccioni. Custu bellu traballu s'est
pòdidu realizare finas gràtzias a s'agiudu de Piergavino Sedda.
Su Coordinamentu Natzionale Insegnanti Specializzati (C.N.I.S.) de Vercelli at postu a disponimentu su traballu in sa pàgina sua pro chi esseret imbàtidu a famìllias e iscolas chi lu cherent impreare.
Pro su 7 de maju, die de luna prena, su C.N.I.S. proponet unu flash mob pro chi pitzinnos e famìllias de totu su mundu s'intendant aunidos abbaidende sa luna totu paris a sas 9 de sero.
Chie cheret podet contare custa esperièntzia cun paràulas o disignos mandende una mail a s'assessora Paola Pintus (paola.pintus@comune.bosa.or.it).
ULS Sarcidanu-Barbàgia de Seulu COLPISCE ANCORA
ULS Sarcidanu-Barbàgia de Seulu nd'at fatu un'àtera de sas suas.
Abbaidade·los, ca sunt tropu bellos!
Sa Die de sa Sardigna - Unu libreddu de iscarrigare
Cras 28 de abrile est sa Die de sa
Sardigna, festa chi ammentat su 28 de abrile 1794, cando sos Sardos in
rivolta nch'aiant bogadu a sonu de corru sos notàbiles Piemontesos e su
Vitze-Re.
Pro sos mastros de iscola
chi cherent ispiegare sos acadimentos de custa die a sos pitzinnos,
publicamus su link a unu bellu traballu fatu dae su grupu de "
Storia sarda nella scuola italiana",
chi at faeddadu in manera fàtzile de sa chi in Casteddu si narat "sa
Die de s'Aciapa" ('il giorno della cattura'), cando pro distìnghere sa
gente sarda dae
sa gente de foras s'intimaiat "Nara cìxiri" ca sos continentales non bi
fiant bonos a pronuntziare bene sa cunsonante X.
Chie cheret iscarrigare su libreddu podet incarcare in
custu link.
In custas dies, s'Assemblea Natzionale Sarda (ANS) at publicadu finas una
vìdeo-letzione in ue sa mastra Isabella Tore faeddat de custu argumentu.
Su contu de sas dies imprestadas
A sas ùrtimas dies de ghennàrgiu (sas
chi in italianu si narant "Giorni della merla") sos pastores sardos lis
naraiant "Dies imprestadas" e naraiant custu contu:
SAS DIES IMPRESTADAS
Unu tempus su mese de ghennàrgiu fiat in cuntierra cun unu pastore.
Ghennàrgiu
si contaiat unu mese fritu meda e su pastore si nde ridiat: "Ma ite
fritu! Fritu est custu? Deo in campagna fritu non bi nde tèngio".
"Cantu
bi giogas chi in antis de finire su mese tue nde perdes totu su
bestiàmene, dae su fritu chi at a fàghere?" at naradu Ghennàrgiu.
"Marranu!" l'at rispostu su pastore, e s'est postu a impignu pro tènnere contu su bestiàmene prus chi no in sos àteros meses".
A
cussu tempus su mese de ghennàrgiu fiat prus curtzu, e imbàtidu a
s'ùrtima die (chi fiat su 29) su pastore, riende, at naradu: "Ebbe',
finidu su mese e deo no apo pèrdidu mancu unu pegus. Apo bìnchidu deo".
Tando Ghennàrgiu, primadu e arrennegadu, est andadu dae su mese de Freàrgiu, chi a cussu tempus fiat de 30 dies, e l'at naradu:
"Impresta.mi duas dies
talis chi ponze nie
talis chi ponze froca
chi su pastore si ocat".
Freàrgiu
bi las at imprestadas. Ghennàrgiu at fatu cantu prus fritu podiat e su
pastore, chi non si l'isetaiat, nd'at pèrdidu totu su bestiàmene.
Su contu de sas dies imprestadas e su contu de sa mèrula los agatades finas in un'artìculu de "Sardinia post" intituladu pròpiu
"Su contu de is diis imprestadas" e in su
situ de Nanni 'Elogu, chi est unu situ ricu de contos e curiosidades chi pertocant sa bidda de Iscanu.
"Gioghende e imparende" - Unu sussidiàriu pro pitzinnos de sas primas 3 classes de iscola primària
Est
unu sussidiàriu cun partes dedicadas a grammàtica, pronùntzia, lèssicu,
literadura e finas aritmètica. In prus cuntenet ischedas
istòricu-geogràficas de sas biddas.
Curadore de s'òpera est Mauro Maxia de
Iscofor
(Istitutu sardu-cossu de formatzione e chirca), chi at progetadu sas
atividades formativas paris cun su dirigente iscolàsticu Gianni Marras.
Sos testos sunt fatos dae mastros e alunnos de sas iscolas de Tzaramonte, Èrula,
Laerru, Martis, Pèjfugas e Piaghe, chi dae bator annos ant postu sardu e
gadduresu comente matèrias curricolares inseridas in sos PTOF (Pranos
Triennales de s'Oferta Formativa).
Pro
imbàtere a custu resurtadu, 40 mastras de iscola si sunt formadas
faghende unu cursu chi at tratadu de istòria de sa limba, grammàtica,
didàtica, literadura e àteras matèrias. In s'annu iscolàsticu 2017-2018
s'Istitutu, faghende rete cun sos Istitutos Cumprensivos de Ossi e Thiesi, at presentadu su
progetu "Limba Nostra"
finantziadu dae su MIUR, chi at retzidu su prèmiu Label Europeu de sas
Limbas organizadu dae Erasmus Plus e est istadu inseridu in su portale
de sas limbas fatu dae sa Cummissione Europea (ùnicu in rapresentàntzia
de totu s'iscola italiana).
Chie tenet praghere de si lu comporare lu podet ordinare dae su
situ de Condaghes (costat 15 èuros).
Su C.E.A.S. Montalbo de Lodè faghet educatzione ambientale in sardu
Su
C.E.A.S. (Tzentru de Educatzione Ambientale) Montalbo de
Lodè dae paritzos annos est faghende educatzione ambientale chirchende
de aunire sa connoschèntzia de su patrimòniu naturale cun sa cultura e
sa limba sarda, pro chi nde nascat una cussèntzia prus manna de cantu
s'ambiente est importante e de cantu cheret difesu.
S'idea
noa chi su Tzentru est mandende a in antis pro more de s'operadore de
Ufìtziu Limba Sarda Angelo Canu est chi sa connoschèntzia de su
patrimòniu naturale andat a manu mantesa cun sa connoschèntzia de sa
cultura e de sa limba sarda. Pro custa resone, in prus de sas bìsitas
guidadas, su Tzentru at ativadu laboratòrios e giogos didàticos cun sos
pitzinnos de iscola. Dae custas atividades nd'at nàschidu vìdeos
interessantes meda, bortas meda f.atos in sardu, chi sunt istados
publicados in su
canale Youtube de su C.E.A.S.
Unu vìdeu in particulare nos est agradadu meda: l'at fatu Angelo Canu cun sos pitzinnos de sa classe 5ˆ
de s'Iscola Primària de Lodè, paris cun sa mastra Lucia Dolfi. Faeddat
de unu supereroe chi si narat Natureddu, chi imparat a sos pitzinnos sas
bonas pràticas de sustenibilidade ambientale (chi sos alimentos non
cherent dissipados, chi s'arga cheret diferentziada, chi s'abba cheret
risparmiada, etc.).
"Connoschimus su mundu in sardu"
S'Unione de sos Comunes de su Barigadu
ocannu puru at investidu in cultura e, pro dare sa possibilidade a sos
pitzinnos de imparare su sardu, at publicadu duos libreddos de dare in
iscola.
Sas iscolas maternas e
elementares ant retzidu su libreddu "Connoschimus su mundu in sardu",
formadu dae 56 ischedas didàticas aprontadas dae sas operadoras
Marinella Marras, Gianfranca Piras e Maria Giovanna Serchisu. Si bi
podent imparare sos nùmenes de sas partes de su carenadu e de sa
famìllia, imparare comente saludare e nàrrere paràulas gentiles, giogare
cun sas istajones colorende, iscriende e retalliende sas pàginas.
Sas
iscolas mèdias ant retzidu s'adatamentu teatrale de "Su Printzipeddu"
de Antoine de Saint-Exupéry fatu dae Maria Giovanna Serchisu e
Gianfranca Piras, chi sos pitzinnos ant a pòdere drammatizare paris cun
sos mastros.
Sos libros sunt
publicados cun su cuntributu de sa lege regionale 6/2012 (art. 2, comma
13, annualidade 2013), sunt curados dae sa sotziedade cooperativa L'Altra Cultura de Aristanis e sa gràfica est de Badabò de Enrica Fara.
Pro bìdere sos libros in versione "sfogliabile" bos podides collegare a sos link chi sighint:
Sa versione in Pdf de "Connoschimus su mundu in sardu" si podet iscarrigare dae
inoghe.
"Impari e ammisturaus" - Unu contu de puddas bortadu in sardu dae Marcella Ghiani
Pro sos prus piticos unu contigheddu chi faghet a rìere e agiudat a pensare.
Faeddat de una cannita (una corte de puddas) in ue una die isparint unu
puddu e una pudda. Sas cumpàngias, a pustis de discussiones
democràticas, detzident de aunire sas fortzas pro andare a los chircare.
Marcella Ghiani, operadora linguìstica de Ìsili,
nd'at fatu una bortadura in sardu bella meda e l'at intitulada "Impari e
ammisturaus - Unu contu de puddas".
Chie si cheret ispassiare ascurtende su contu podet abbaidare
custu vìdeu.
Paristòrias e Printzipeddu - File de iscarrigare
Est
in distributzione su materiale didàticu pro pitzinnos de iscola
materna, elementare e mèdia aprontadu dae s'Ufìtziu Limba Sarda de
Pianalza-Montiferru otzidentale.
Sas
iscolas maternas e elementares ant a retzire su libreddu "Paristòrias",
chi est su de tres volùmenes de sa sèrie "Ajò a iscola". Si b'agatant
una sèrie de paristòrias de su connotu chi a dies de oe sa gente no
ammentat prus (Pimpirincinu; Su contu de sas tzìpulas; Sa pudda chi non
cheriat criare; Comare Sorighita e su puddu Cantareddu).
Sas
iscolas mèdias ant a retzire s'adatamentu teatrale de "Su Printzipeddu"
de Antoine de Saint-Exupéry, chi sos pitzinnos ant a pòdere
drammatizare paris cun sos mastros.
S'idea
de sas autoras Gianfranca Piras e Maria Giovanna Serchisu est de dare
trastos de traballu a sos mastros chi cherent impreare su sardu in
iscola e difatis in su primu volùmene de sa sèrie "Ajò a iscola" b'aiat
elementos de sas connoschèntzias de base (dies de sa
chida, meses de s'annu, etc.) e in su segundu sa bortadura in sardu de
sos contos de Esopo e de Fedro.
Sos
libros, publicados cun su cuntributu de sa lege regionale 6/2012 (art.
2, comma 13, annualidade 2013), sunt curados dae sa sotziedade
cooperativa "
L'Altra Cultura" de Aristanis. Su progetu gràficu est de
Badabò de Enrica Fara. Sas immàgines de "Su Printzipeddu" sunt de Tiziana Onida.
Sa versione "sfogliabile" si podet abbaidare incarchende in sos cullegamentos chi sighint:
"Ajò a iscola 3 - Paristòrias" (abbàida)
"Su Printzipeddu" (abbàida).
Chie cheret iscarrigare sos libreddos in formadu pdf si podet cullegare a sos link chi ponimus in fatu:
"Coloro e iscrio - Su primu cartolàriu meu de limba sarda"
"Coloro e iscrio - Su primu cartolàriu meu de limba sarda"
est unu libru publicadu ocannu passadu dae s'Unione de Comunes de
Barigadu pro lu dare a totu sos pitzinnos de iscola materna e
elementare.
Est cumpostu dae 42 ischedas aprontadas
dae sas operadoras Gianfranca Piras e Maria Giovanna Serchisu pro
imparare a sos pitzinnos sos nùmenes de animales, frùtora, ortalìtzia e
àteru. Sas ischedas si podent colorare, iscrìere e finas retalliare.
Unu traballu ùtile siat pro sos
pitzinnos chi ant a retzire su libru, siat pro sos mastros impignados in
sos laboratòrios de sardu veiculare, chi ant a pòdere fotocopiare e
impreare sas ischedas in sas atividades issoro.
Su libru, publicadu cun su cuntributu de
sa lege regionale 6/2012 (art. 2, comma 13, annualidade 2012), est
curadu dae s'assòtziu culturale "
L'Altra Cultura" de Aristanis. Sa gràfica est de
Badabò de Enrica Fara.
Pro bìdere sa versione "sfogliabile" bos podides cullegare a
inoghe. Pro iscarrigare su pdf tocat a si cullegare a
custu link.
Contos in sardu de onni tipu e genia
Cherides lèghere contos in sardu a sos pitzinnos ma no ischides in ue los agatare? Niente paura.
Oe bos damus carchi cussìgiu pràticu chi bos podet agiudare.
1)
Si seis a curtzu a una libreria, chircade sos libreddos pro pitzinnos
imprentados dae Papiros. Bi nd'at pro onni gustu, dae sos
contos clàssicos (
Niarva 'Biancaneve',
Poddigheddu 'Pollicino',
Sas aventuras de Pinocchio e àteros meda) a su
Printzipeddu de Antoine de Saint-Exupéry.
Comente bidides, su materiale non mancat. Bonu traballu a totus!
"Paristòrias" e "Printzipeddu" - File de iscarrigare
Est in distributzione su materiale didàticu pro pitzinnos de iscola
materna, elementare e mèdia aprontadu dae s'Ufìtziu Limba Sarda de
Pianalza-Montiferru otzidentale.
Sas iscolas maternas e elementares ant a retzire su libreddu
"Paristòrias", chi est su de tres volùmenes de sa sèrie "Ajò a iscola".
Si b'agatant una sèrie de paristòrias de su connotu chi a dies de oe sa
gente no ammentat prus (Pimpirincinu; Su contu de sas tzìpulas; Sa
pudda chi non cheriat criare; Comare Sorighita e su puddu Cantareddu).
Sas iscolas mèdias ant a retzire s'adatamentu teatrale de "Su
Printzipeddu" de Antoine de Saint-Exupéry, chi sos pitzinnos ant a
pòdere drammatizare paris cun sos mastros.
S'idea de sas autoras Gianfranca Piras e Maria Giovanna Serchisu est de
dare trastos de traballu a sos mastros chi cherent impreare su sardu in
iscola e difatis in su primu volùmene de sa sèrie "Ajò a iscola" b'aiat
elementos de sas connoschèntzias de base (dies de sa
chida, meses de s'annu, etc.) e in su segundu sa bortadura in sardu de
sos contos de Esopo e de Fedro.
Sos libros, publicados cun su cuntributu de sa lege regionale 6/2012
(art. 2, comma 13, annualidade 2013), sunt curados dae sa sotziedade
cooperativa "
L'Altra Cultura" de Aristanis. Su progetu gràficu est de
Badabò de Enrica Fara. Sas immàgines de "Su Printzipeddu" sunt de Tiziana Onida.
Sa versione "sfogliabile" si podet abbaidare incarchende in sos cullegamentos chi sighint:
"Ajò a iscola 3 - Paristòrias" (abbàida)
"Su Printzipeddu" (abbàida).
Chie cheret iscarrigare sos libreddos in formadu pdf si podet cullegare a sos link chi ponimus in fatu:
Chenàbura 10 de martzu 2017 in su teatru "
Nonnu Mannu" de Iscanu amus fatu sa presentatzione de su libreddu "
Ajò a iscola 2", publicadu pro more de sa lege regionale 6/2012.
Custu libreddu est su segundu de una sèrie: in su primu, publicadu in su
2013, b'aiat elementos de sas connoschèntzias de base (dies de sa
chida, meses de s'annu, nùmenes de animales, etc.), in custu b'at una
sèrie de contos de Esopo e de Fedro chi, ponende sos animales a
faeddare, dant cussìgios de morale a sos òmines.
S'idea de base est de dare trastos de traballu a sos mastros chi cherent
impreare su sardu in iscola, e pro custu onni pitzinnu de iscola
materna e elementare de s'Unione Pianalza-Montiferru nd'at a retzire
còpia.
Sos libreddos sunt iscritos sighende s'istandard ortogràficu regionale
(LSC), e sos mastros ant a pòdere adatare sas ischedas a sas esigèntzias
linguìsticas de s'iscola in ue traballant, faghende partetzipare finas
sos genitores a custa òpera de trasmissione de sa limba a sos pitzinnos.
Chie cheret podet iscarrigare sos libreddos in versione pdf dae sos link chi ponimus in fatu:
"Ajò a iscola 1"
"Ajò a iscola 2"
Ischedas e libreddos fatos dae ULS Sarcidanu-Barbàgia de Seulu
In custos annos sos Ufìtzios de sa
Limba Sarda ant fatu atividades meda cun sos pitzinnos minores, e sos
materiales los amus publicados in sos annos colados in sa pàgina "
Iscola" de su blog
"In sardu est prus bellu".
Pro chie si los at pèrdidos, torramus a pònnere inoghe sos materiales aprontados dae Marcella Ghiani e Bruna Siriu cando fiant operadoras de s'Ufìtziu Limba Sarda de Sarcidanu-Barbàgia de Seulu (Comunes de Biddanoa 'e
Tulu, Geroni, Isili, Nuradda, Nuragus, Sàdili, Scalepranu, Serri, Seulu e Stersili)
Ischedas didàticas e contigheddos de Joyce Mattu
Forroghende in Internet onni tantu
s'agatat materiale nou, publicadu in sos annos colados dae collegas chi
traballant cun sos pitzinnos minores.
Los publicamus pro chi los iscarrighedas e los impreedas in iscola cun profetu.
Alfabetiere de sos animales, ischedas "Frùtora e istajones", libreddu "Ajò a iscola"
Est disponìbile in lìnia su materiale didàticu pro sas iscolas preparadu
dae s'Ufìtziu Limba Sarda e finantziadu dae s'Unione de sos Comunes de Pianalza-Montiferru otzidentale in su 2013.
Custu materiale, pensadu pro pitzinnos minores (materna e iscola
elementare), cheret èssere un'agiudu pro sos mastros e pro totu cussos
babbos e mamas chi cherent imparare su sardu a sos fìgios.
Chie cheret lu podet iscarrigare dae sos cullegamentos chi sighint:
Libros de istòria sarda de iscarrigare gratis
Totu sos mastros interessados a faeddare de istòria sarda a sos
pitzinnos de iscola como tenent un'istrumentu de prima calidade pro more de su grupu "Storia sarda nella scuola italiana", chi est unu grupu de autores e
mastros chi sunt traballende a tìtulu voluntàriu pro nche fàghere
intrare s'istòria sarda a iscola.
Finas a como, difatis, in sos libros de iscola s'istòria de Sardigna no
est mentovada mai. Sas pagas bortas chi si nde faeddat b'at informatziones isballiadas (leghe s'
artìculu iscritu dae Frantziscu Sanna subra de custu argumentu) e càpitat finas chi in sas mapas sa Sardigna mancu si b'agatet.
Est pro cussu chi su grupu
Storia sarda nella scuola italiana at comintzadu a preparare materiales didàticos in formadu digitale, chi chie cheret si nde podet iscarrigare dae su link
http://lastoriasarda.com/didattica/ o dae sa
pàgina Facebook issoro sena pagare nudda.
Finas a como si podent iscarrigare sos testos chi sighint:
Pro sos pitzinnos de prima mèdia b'at unu
testu de istòria medievale
chi in 78 pàginas presentat 5 mòdulos chi tratant de s'època vandàlica,
bizantina e giudicale in Sardigna, cun mapas cuntzetuales, ischedas,
mòdulos de verìfica.
Unu traballu de prima calidade, duncas, postu a disponimentu de sa Rete pro chi totus nde tèngiant profetu.
Ischedas didàticas de Angelo Canu
Sighimus a publicare sos traballos fatos in custos annos dae sos
operadores de Ufìtziu Limba Sarda pro imparare su sardu a sos pitzinnos
de iscola.
Oe cumpartzimus una sèrie de ischedas aprontadas dae Angelo Canu, operadore de sa Provìntzia de Nùgoro.
Inoghe agatades ischedas pro imparare sas istajones, su tempus, ite si bestire e finas cantu durat un'atzione.
Agatades finas ischedas plurilìngues pro imparare nùmeros, colores,
dies de sa chida, meses de s'annu e partes de sa carena a sos pitzinnos
de s'iscola primària.
Chie las cheret iscarrigare podet incarcare in sos cullegamentos chi sighint:
Contos antigos e noos de Montiferru e Sinis
Dae su blog "
In sardu e pro su sardu"
ponimus su cullegamentu a una sèrie de contos publicados dae Silvia
Mastinu, operadora chi at traballadu pro paritzos annos in sas biddas de
Montiferru-Sinis.
Si tratat pro su prus de contos tìpicos de cussa zona (
Su contu de su machìmini, Maria Pintaoru) ma b'est finas su contu de
Sa Spetziada de Tramatza bogadu dae sos
Contus de forredda de
Giuseppe Dessì e unu contu horror iscritu dae sos pitzinnos de sa
biblioteca comunale de Nurachi in su 2014, chi at bìnchidu sa de IV
editziones de
Pabàriu, cuncursu literàriu de prosa in limba sarda.
Bae a sa pàgina de sos contos.
Unu progetu de Condaghes pro s'iscola elementare
Cantas bortas sos maistros,
cherende fàghere una letzione de grammàtica o de istòria in sardu,
s'agatant disisperados ca materiale didàticu non si nd'agatat e si
devent imbentare totu dae bellanou... Est ca, comente narat su ditzu, "chie no ischit est cumpàngiu de su tzegu".
Oe amus iscobertu chi su materiale in Rete b'est, est bene fatu meda e lu podet impreare chie si siat, addatende·lu e megiorende·lu ma sena s'ischerbeddare a lu fàghere totu a nou.
Abbaidade
custu progetu fatu dae Condaghes (cun finantziamentu regionale) pro
s'iscola elementare. Tratat de istòria e b'at finas una parte de
grammàtica.
Una cosa est, s'òmine chi no ischit!!!
Bae a "
Limba e contos" (progetu de istòria)
Sas unidades didàticas de Andrea Deplano
Publicamus deghe unidades didàticas
aprontadas dae prof. Andrea Deplano cun s'intentu de dare un'agiudu a
chie cheret otènnere unu gradu de connoschèntzia de su sardu parìvile
nessi a su livellu B1 de su Cuadru comune de riferimentu europeu.
Sas
unidades sunt adatas a chie cheret comintzare a faeddare in sardu
movende dae sas cosas prus fàtziles (si presentare, prenotare
un'albergu...) e si podent ascurtare in paritzos limbàgios de Sardigna.
Leghe s'introdutzione a "
Bisuras" de Andrea Deplano.
Ascurta "
Dexi unidadis didàticas".
Ascurta "
Deghe unidades didàticas".
"S'ùrtima paghe de Lianora" - Drammatizatzione istòrica pro pitzinnos de iscola
Pro sos mastros chi cherent ispiegare s'istòria sarda a sos pitzinnos de iscola, oe publicamus su testu de "
S'ùrtima paghe de Lianora", una drammatizatzione istòrica iscrita dae Màriu A. Sanna pro su Comune de Onanie e lèghida in sa manifestatzione
"Atonzu in Barbagia - Cortes Apertas" dae tres pitzinnas de iscola (Noemi Fadda, Roberta Daga e Sandra Contu).
Su testu faeddat de s'
Ùltima Pax Sardiniae,
sa paghe istipulada in s'annu 1388 intre su Giudicadu de Arbarèe
(guvernadu dae Lianora) e su Rennu de Aragona (guvernadu dae Juan I "
su Catzadore"). A Otieri a la firmare b'aiat andadu 11 onaniesos, signale chi Onanie in època medioevale fiat una bidda importante meda.
Pro
more de s'impignu de Màriu Sanna e de Lidia Contu sos pitzinnos de
Onanie ant pòdidu connòschere una parte de s'istòria passada chi lis at a
permìtere de si "situare" istoricamente in su mundu de oe e de cras.
Custa,
difatis, est una de sas dificultades prus mannas chi tenimus nois
sardos: su de no ischire nudda de s'istòria nostra e de pensare chi
semus
abbùngios ('pagliuzze, macchie insignificanti') in
s'istòria angena. Si b'at a àere àteros mastros chi, cun impignu e
passèntzia, s'ant a leare s'incàrrigu de contare s'istòria sarda a sos
pitzinnos, podet èssere finas chi s'iscola pro sas generatziones chi
benint non siat prus unu mundu furisteri ma una parte istimada de su
mundu in ue bivent.
Iscàrriga sa
presentada in Power Point e sa
drammatizatzione de s'"
S'ùrtima paghe de Lianora".
Pro ascurtare sos testos àudio incarca
inoghe e
inoghe.
Leghe s'artìculu de ULS Nùgoro
Leghe s'artìculu de Formaparis
Ischedas plurilìngues pro pitzinnos de iscola primària
Mancari testos didàticos in sardu si
nd'agatet pagos, puru su materiale pro sas iscolas non mancat ca
operadores meda sunt ammaniende dae annos materiale didàticu pro
imparare su sardu a sos pitzinnos.
Nd'amus giai publicadu bona chedda, ma bi nd'at àteru meda.
Oe
cumpartzimus una sèrie de ischedas aprontadas dae Angelo Canu,
operadore de sa Provìntzia de Nùgoro (V Mandamentu), chi at predispostu
ischedas plurilìngues pro imparare nùmeros, colores, dies de sa chida,
meses de s'annu e partes de sa carena a sos pitzinnos de s'iscola
primària.
Chie las cheret iscarrigare podet incarcare in sos cullegamentos chi sighint:
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
